مقدمه: با توجه به شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا و سیاست دانشگاه مبنی بر استمرار فعالیتهای آموزشی، درخصوص اجرای دروس عملی و بخش عملی از دروس نظری- عملی که در نیمسال اول سال تحصیلی 1400-1399 ارائه خواهد شد و یا دروس باقیمانده از دوره آموزشی تابستان سال تحصیلی 1399-1398، بدینوسیله شیوه نامه زیر ارائه می‌شود.
مقتضی است با رعایت کلیه دستورالعمل‌ها و ضوابط بهداشتی مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا ، اقدامات لازم انجام پذیرد.
ماده 1: تعریف دروس عملی، دروسی هستند که به ازای هر واحد عملی یا آزمایشگاهی، کارگاهی یا میدانی، کارآموزی ،کارورزی و یا کار در حوزه کاربرد بر طبق برنامه مصوب درسی مطابق آیین نامه فعالیتهای علمی، ساعات درسی برای ارائه آن تعریف شده است. ا
ین دروس در برنامه و سرفصل مصوب رشته و نیز در فهرست ارائه دروس دانشگاه بصورت عملی و یا عملی- نظری در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد مشخص شده است.
چگونگی اجرای دروس ناتمام عملی یا بخش عملی دروس نظری- عملی دوره دکتری به تشخیص گروه آموزشی پژوهشی استان و مرکز مجری خواهد بود.
شرایط حاکم بر چگونگی ارائه پایان نامه و رساله براساس« شیوه نامه دفاع از پایان نامه/رساله در دانشگاه پیام نور در دوره محدودیتهای ناشی از شیوع ویروس کرونا» موضوع بخشنامه شماره 4462/3/د مورخ 12/2/1399خواهد بود.
ماده 2: انواع دروس عملی به لحاظ اجرایی باتوجه به روش اجرا، کلیه دروس عملی به یکی ازصورت‌های زیر دسته بندی می‌شود و بر اساس آن، اقدامات، شیوه‌ها و توصیه‌های مربوط ارائه شده است.
نوع اول: (دروس عملی به روش مطالعات کتابخانه ای و اسنادی )- دروسی که به صورت انجام مطالعات و پژوهش‌های کتابخانه‌ای و اسنادی (مجلات، نشریات، کتاب ها و مقالات دیجیتال، اینترنت و... ) بدون نیاز به حضور فیزیکی دانشجو امکان پذیر است.
در این حالت دانشجو موظف به ارائه گزارش تحقیق به صورت کتبی و یا شفاهی (حسب درخواست استاد درس) است.
این دروس مطابق با ماده 9 آیین نامه فعالیت های علمی (دروس پروژه کارشناسی) یا دروس عملی یا عملی– نظری روش تحقیق و نیز دروس موضوع ماده ده آیین نامه فعالیت های علمی( دروس سمینار عملی یا عملی- نظری مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد) است.
در صورت ضرورت برگزاری کلاس درس برای این دروس، ساعات ارائه درس از طریق سامانه یادگیری الکترونیکی و همچون سایر دروس نظری دانشگاه اجرا می‌شود.
در این حالت توصیه می‌شود به منظور حداقل حضور فیزیکی دانشجو در مراکز کتابخانه‌ای و اسنادی و بهره‌مندی از فضای الکترونیکی و مجازی کتابخانه‌ها مانند کتابخانه دیجیتال و مراکز اسنادی دیجیتال، راهنمایی‌های لازم از سوی اساتید برای دانشجویان ارائه شود.
نوع دوم: (دروس مطالعات میدانی)- دروسی که نیازمند بررسی و تحقیقات میدانی توسط دانشجو است و با حضور در یک موسسه، سازمان، نهاد یا آموزشگاه، با همراهی و یا بدون همراهی استاد انجام می شود.
در این حالت تا حد امکان جامعه آماری مطابق با محدوده مجاز (طبق ابلاغیه‌های ستاد ملی مقابله با کرونا) فعالیت موسسات و سازمانها باشد و رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی و پیشگیرانه از سوی استاد و دانشجو مورد توجه جدی قرار گیرد.
نوع سوم: (دروس کارآموزی و کارورزی): در اجرای این دروس مطابق مفاد بخشنامه شماره 8254/3 مورخ 30/1/1399 معاون محترم پژوهش و فناوری وزارت عتف (ابلاغ شده طی نامه شماره 4060/7/د مورخ 9/2/1399 معاونت محترم پژوهش و فناوری دانشگاه)
موارد ذیل ، توصیه می شود:
(1)حتی الامکان دوره‌های کارآموزی فقط برای دانشجویانی موافقت گردد که در نیمسال اول سال تحصیلی 1400-1399 دانش آموخته خواهند شد.
(2)برای کلیه مکان‌های مورد نیاز برای کارآموزی دانشجویان، ضروری است مناسب بودن شرایط حضور و رعایت ضوابط بهداشتی و پیشگیرانه مورد بررسی و توجه قرار گیرد.
(3) با توجه به تفاهم نامه شماره 293981/3 مورخ 13/12/1396 بین معاونت پژوهش و فناوری وزارت عتف و سازمان فنی و حرفه‌ای، حتی‌الامکان می‌توان از دوره‌های تخصصی این سازمان برای بخشی از ساعات کارآموزی حسب تشخیص استاد درس، استفاده نمایند.
(4)به منظور آشنایی جامع و کامل دانشجویان با محیط‌های کسب و کار و مهارتهای شغلی، می‌توان در شرایط حاضر، بخشی از دوره کارآموزی به تشریح این مهارتها توسط مدیران اجرایی و خبرگان صنعتی از طریق فضای مجازی اختصاص یابد. جهت تسهیل این مهارتها ، می‌توانند توسط گروه ارتباط با صنعت و کارآفرینی آن استان شناسایی و محتوای آن فراهم و توسط خبرگان به صورت مجازی ارائه شود.
(5) استان ها در صورت نیاز و حسب تشخیص و درصورت امکان، تمهیداتی اتخاذ نمایند تا با برنامه‌ریزی با گروه ارتباط با صنعت و کارآفرینی آن استان و با استفاده از قراردادهای موجود ارتباط با جامعه و صنعت دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و برنامه ریزی در این خصوص، فرصت‌های مناسب برای کارآموزی که نیاز حداقلی به حضور فیزیکی دانشجویان داشته باشند و محیطی ایمن برای حضور فراهم نمایندرا مشخص و به اساتید و دانشجویان معرفی نمایند.
(6) با توجه به اقدامات و فعالیتهای برخی مراکز رشد و پارک های علم و فناوری در شرایط ناشی از شیوع بیماری کرونا، مناسب است در صورت وجود شرایط ایمن و رعایت ضوابط بهداشتی و پیشگیرانه و حسب تشخیص استان، برای برگزاری دوره‌های کارآموزی مورد استفاده قرار گیرند.
نوع چهارم: (دروس آزمایشگاهی و کارگاهی قابل اجرا به صورت غیر حضوری)- دروس آزمایشگاهی یا کارگاهی و عملی که می‌تواند به صورت غیرحضوری یا با اجرای انفرادی استاد در آزمایشگاه و با ابزارهای کمک آموزشی مانند فیلم، صوت، عکس یا محتوای الکترونیکی ارائه شود، در این حالت دانشجو نسبت به تنظیم گزارش داده‌ها و اطلاعات یا گزارش تحقیق خود اقدام نماید.
نوع پنجم: (دروس آزمایشگاهی و کارگاهی مستلزم حضور دانشجو)- دروسی که ضرورت دارد ، دانشجو تمام ساعات درس یا بخشی از ساعات درس را در محل آزمایشگاه یا کارگاه حاضر شود. در این حالت برای رعایت حداقل زمان حضور دانشجو در محل آزمایشگاه یا کارگاه، رعایت موارد زیر ضروری است: دانشجویان با رعایت ضوابط بهداشتی از وسایل و تجهیزات مورد نیاز از فضای آزمایشگاهی یا کارگاهی استفاده کنند.
ضرورت دارد به منظور پرهیز از تجمع، ساعات کاری آزمایشگاه یا کارگاه بین دانشجویان توزیع و برنامه حضور دانشجویان زمان بندی و از تجمع دانشجویان در زمان ورود و خروج دانشجو از آزمایشگاه و کارگاه خودداری شود. تجهیزات و قسمت های مورد استفاده در آزمایشگاه و کارگاه (قبل و بعد از حضور دانشجو) به نحو موثر ضد عفونی شود.
درصورت ضرورت کارشناس آزمایشگاه یا کارگاه با حفظ ضوابط بهداشتی و پیشگیرانه به منظور انجام وظایف محوله در آزمایشگاه حضور خواهد داشت. اساتید می توانند این نوع ارائه را با بهره مندی از سایر انواع دیگر بصورت ترکیبی نیز ارائه دهند.
نوع ششم: (فعالیت های عملی دانشجو محور)- دروسی که دانشجوموظف است فعالیت یا عملی را مانند تمرینات ورزشی، ساخت وسایل ساده کارگاهی، انجام فعالیت های هنری، اجرای انواع طراحی ها و ... را انجام و نتیجه آن را جهت ارزیابی به استاد ارائه دهد.
در این حالت دانشجو با راهنمایی و هدایت استاد در صورت امکان نسبت به انجام تکلیف عملی و تهیه مستندات از فعالیت های انجام شده در قالب فیلم ،عکس یا بصورت صوت و سایر مستندات با رعایت موازین و مقررات مربوط اقدام نماید.
نوع هفتم: (دروس عملیات صحرایی و کشاورزی و یا برخی از دروس تربیت بدنی)- دروسی که نیازمند حضور دانشجویان به صورت گروهی به همراه استاد درفضای میدانی هستند و یا نیازمند انجام عملیات صحرایی است. این قبیل دروس در صورت امکان به تشخیص استاد با توجه به هدف های آموزشی و با استفاده از فضای الکترونیکی و ارائه فیلم وسایر رسانه‌های ارتباطی در فضای مجازی برای دانشجویان ارائه شود.
درصورت الزام به برگزاری کلاس عملی و یا عملیات صحرایی، با رعایت ضوابط بهداشتی و با کاهش زمان آموزش و حضور دانشجویان و با حداکثر پنجاه درصد ظرفیت و در فضاهای غیر مسقف و یا با سقف بلند حداقل 6 متر و دارای تهویه مناسب همراه بارعایت فاصله گذاری اجتماعی اجرا شود.
تذکر 1: استادان می‌توانند در اجرای هر یک از انواع دروس فوق حسب تشخیص از شیوه‌های ترکیبی هریک از موارد فوق استفاده نمایند. بدیهی است کلیه اقدامات با توجه به شرایط موجود حسب مورد با رعایت کلیه موازین بهداشتی، ایمنی و اخلاقی براساس هدف‌های آموزشی درس مربوطه انجام پذیرد.
تذکر 2: در صورت الزام‌آور بودن حضور فیزیکی دانشجو به تشخیص گروههای آموزشی پژوهشی مربوطه و شورای آموزشی استان با رعایت سایر مقررات و مصوبات ستاد استانی مقابله با کرونا و رعایت حداقل حضور دانشجو تصمیم گیری و اجرا شود.
تذکر 3: بخش های علمی در صورت ضرورت می‌توانند با رعایت مفاد این شیوه نامه و نیز بخشنامه شماره 27025/3/د مورخ 25/5/1399 معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی، نسبت به ارائه راهکارهای اجرایی برای ارائه دروس عملی یا بخش عملی دروس نظری- عملی خود به گروههای آموزشی و پژوهشی استانی اقدام نمایند.
تذکر 4: در صورتی که به تشخیص گروه آموزشی-پژوهشی استانی، امکان اجرای کلاس عملی میسر نباشد، تعویق زمان برگزاری برای دانشجویانی که در نیمسال اول 1400-1399 دانش آموخته نمی شوند، بلامانع است.
ماده 3: دروس ناتمام: 3-1- نمره دروسی که در نیمسال 3982 یا دوره آموزشی تابستان اجرا شده و درج نمره آن به ارائه گزارش تحقیق یا ارائه فعالیت عملی توسط دانشجو موکول شده است باید حداکثر تا تاریخ 30/7/1399 ثبت شود.
3-2- در خصوص دروس ناتمام رشته تربیت بدنی در نیمسال 3982 یا دوره آموزشی تابستان، دانشجویانی که به تشخیص استاد، بخشی از جلسات دروس عملی را به صورت حضوری گذرانده‌اند، با توجه به همان جلسات و تکمیل بقیه ساعات جلسات از طریق هر یک از موارد ماده دو، نسبت به ارزیابی و ثبت نمره دانشجو اقدام شود. در صورتی که جلسه ای برگزار نشده است، ارائه درس بر اساس مفاد ماده دو صورت گیرد.